به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛  مراسم گرامیداشت پانزدهمین سالروز تأسیس نهاد کتابخانه ها و اختتامیه چهارمین دوسالانه بینالمللی کارتون کتاب پیش از ظهر امروز دوشنبه ۲۰ اسفند با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر ارشاد، علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه های کشور، نیکنام حسینی پور مدیرعامل مؤسسه کانون کتاب، سعید اوحدی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و هوشنگ مرادی کرمانی عضو هیئت امنای نهاد کتابخانه ها در مجموعه باغ کتاب تهران برگزار شد.

صالحی در این مراسم گفت: برای برقراری ارتباط با نهاد کتابخانه ها به عنوان یک نهاد فرهنگی و تأثیر گذار از چه تعبیرها و تفسیرهایی استفاده می‌کنیم. چون تعبیر نهاد فرهنگی در نوع کارکردش تأثیر دارد. برخی نهادها تک ساحتی هستند و برخی چند ساعتی. نهادهای چند ساحتی هم چند گونه اند و گاهی در یک بخش کار می‌کنند؛ گاهی میان بخشی و گاهی فرابخشی. می‌توانید تقسیم بندی ها را متنوع‌تر کرد که البته بستگی به انتظار ما از آن نهاد دارد.

وی افزود: برداشت من این است که نهاد کتابخانه ها یک نهاد چند ساحتی میان بخشی یا فرابخشی است و باید با این نگاه به آن نگاه کنیم و از آن انتظار داشته باشیم. یک سطح فعالیت نهاد، کتاب و کتابخوانی است. یعنی سازمان کتاب و کتابخوانی و این هسته اصلی آن است. در حال حاضر بیش از سه هزار کتابخانه عمومی در کشور داریم و تحولاتی در زمینه کتاب و کتابخوانی رخ داده است. این سه هزار کتابخانه یک میلیون و ۴۰۰ هزار مترمکعب فضا دارد و حدود ۴۲ میلیون کتاب در آنها جای گرفته است. این میزان چه از نظر تعداد کتابخانه ها و چه تعداد کتاب‌ها با سیری که از سال ۵۸ تا امروز طی شده، قابل مقایسه نیست. آن زمان یک میلیون کتاب داشتیم و تعداد اعضای کتابخانه ها هم بسیار کمتر بود. با داشتن نگاه سازمانی به کتاب و کتابخوانی، نهاد مسیری را به جلو آمده و تحولات قابل توجهی داشته است. البته هنوز شهرهایی هستند که کتاب ندارند و می‌دانیم سرانه مطالعه پایین است. با وجود تحولات قابل ملاحظه هنوز با سطح مطلوب فاصله داریم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: نکته دوم این است که به نظر می‌آید نهاد کتابخانه ها، نهاد مؤثری در حوزه کودک و نوجوان است. کودکان آینده سازان کشور هستند و هر مقدار که خانواده‌ها هسته‌ای تر و تعداد فرزندان کمتر می‌شود، مسئله مهمتر می‌شود. طبیعتاً آینده کشور ما به بحث کودکان و نوجوانان پیوند اساسی خورده است و نهادکتابخانه ها حوزه‌ای است که می‌تواند در این زمینه نقش مهمی را ایفا کند. یعنی اگر می‌خواهیم آینده مطمئن‌تری داشته باشیم نهاد باید در کنار مدارس فعالیت داشته باشد که البته با این نگاه اتفاقاتی هم صورت گرفته است. مثل رویکرد جدیدی که تمام کتابخانه ها باید در آن بخش کودک داشته باشند. با این نگاه و به تعبیر رهبر انقلاب در «گام دوم و دهه پنجم انقلاب» این نهاد نیاز به نوسازی و نوآوری‌های بیشتری دارد که بتواند در حوزه کودک و نوجوان تأثیرگذاری جدی تری داشته باشد.

صالحی گفت: نکته سوم این است که نهاد کتابخانه ها یک باشگاه فرهنگی است و ما به کلوپ ها و باشگاه‌های فرهنگی که بتوانند موج و خیزش اجتماعی ایجاد کنند، نیازمندیم؛ فراتر از جنسیت، قومیت و مذهب یعنی به عنوان باشگاه فرهنگ ایرانیان. ما کمتر جایی را با این گستره جغرافیایی شهر و روستا، قومیت، جنسیت، سن و مذاهب مختلف داریم. نهاد باید بتواند به عنوان باشگاه فرهنگی ایران عمل کند و این ظرفیت را دارد. به عملکرد دوستانم در نهادهای کتابخانهها که نگاه می‌کنم می بی نم هنوز حوزه‌های متنوع‌تری هستند که نهاد بتواند آنها را فعال کند و هرچه انسان جلوتر می‌رود می بیند میزان راه‌هایی که نرفته، چقدر بیشتر است.

رئیس هیئت امنای نهاد کتابخانه ها گفت: نهاد کتابخانه ها با اینکه یک سازمان کتابخوانی و مؤثر در هویت و آینده کودکان و نوجوانان است و همچنین یک باشگاه فرهنگی است، یک نهاد اجتماعی هم هست؛ نهادی که می‌خواهد کارش را با کتاب پیش ببرد. بحث توسعه انسانی برای همه کشورها مهم است و مقدم بر هر نوع رشد و توسعه‌ای است. دریچه رشد و توسعه همه جانبه است اما متغیرهای رشد توسعه انسانی چیست؟ مشارکت جمعی، حسن روابط اجتماعی، تقویت مهارت‌های فردی و اجتماعی و مشارکت مدنی و اجتماعی. نهاد کتابخانه ها می‌توانند بر این متغیرها خیلی اثرگذار باشند و همچنین می‌توانند در حوزه آسیب‌های اجتماعی هم ورود داشته باشند که کارهای خوبی هم در این زمینه انجام شده است. البته نهاد کتابخانه ها، کمیته امداد نیست و وقتی از وظیفه صحبت می‌کنیم منظورمان وظیفه‌های همسان نیست بلکه منظورمان وظیفه‌های مکمل است.

وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: نکته‌ای که به نظرم می‌رسد این است که نهاد کتابخانه ها به عنوان یک نهاد اجتماعی چطور می‌تواند به کمک خانواده بیاید. یعنی کنار خانواده و مکمل آن باشد. گسست خانواده به عنوان سلول اجتماعی، می‌تواند جامعه را در معرض فروپاشی قرار دهد. تنها مدارس موظف نیستند انجمن اولیا و مربیان درست کنند بلکه کتابخانه ها باید بین بچه‌ها و خانواده‌ها آشتی برقرار کنند. از این جهت نهاد می‌تواند فرصت‌های گفتگو ایجاد کند. ما امروز دچار یک خاموشی نگران کننده در خانواده‌ها هستیم. نهاد کتابخانه ها صرفاً یک نهاد کتابخوانی نیست و اضلاع دیگری دارد و آن نکته بر می‌گردد که نهاد یک سازمان تک ساحتی نیست و چند ساحتی است و ساحت‌هایش هم در زندگی اجتماعی و فردی ماست.

صالحی در پایان با اشاره به دو سالانه کارتون کتاب گفت: کشور ما در زمینه کارتون ظرفیت خوبی در بین الملل پیدا کرده و به تبع آن در انیمیشن هم همینطور. این ظرفیت خوب، از نظر رقابت و ارزش افزوده شرایط خوبی را فراهم کرده و به کمک کتاب آمده است. ما در حال حاضر از نظر تغذیه جسمی دچار وضعیت فست فودی هستیم. یعنی تغذیه آسان و سریع اما کاذب. در حوزه دانش هم دچار آگاهی فست فودی شده ایم. یعنی به سرعت می‌توانیم به جایی برسیم که خواندن بیش از چند خط را تحمل نکنیم و این اتفاق می‌تواند بیفتد! هم در سطح جهانی و هم منطقه‌ای و هم ملی گرفتار این مخاطره هستیم و عده‌ای باید به خاطرش به ما هشدار بدهند و کارتون یکی از هنررسانه هایی است که می‌تواند هشدار بدهد.